T24 Haber Merkezi
Orta Doğu’da bölgesel savaş tasalarını artıran tansiyonlu ve çatışmalı bir süreç yaşanıyor. Prof. Dr. İlber Ortaylı, İsrail’in Hizbullah’ın binlerce irtibat aygıtını patlatmasıyla başlayan ve Lübnan’ın güneyine yönelik kara harekâtıyla giderek ısınan gündemi değerlendirdiği bugünkü yazısında, “Ortadoğu içinden çıkılmaz bir cehennemdir ve maalesef kazan yanımızda kaynıyor” dedi. Ortaylı, “Katiyen taraflardan birine entegre olmamalıyız ancak her anda ateşe düşmemek için gereken önlemler alınmalıdır” diye yazdıç
Ortaylı, “Bugün Ortadoğu feci vaziyette ve Arapların tertipli devlet ve orduları yok. Diplomasileri son derece prensipsiz. Aklı başında hiçbir kimsenin tasvip etmeyeceği örgütler işleri yürütmeye kalktılar. Bu da birtakım devlet kümeleri tarafından abartılarak uğraş konusu oldu. Dört asırlık uzlaşma ve barışçı bir sistemi getiren Osmanlı çekildikten sonra bu memleketler rahat yüzü görmedi. Koca kıtanın haritası ABD’de oyun tertibiyle çiziliyor. Bu oynama kolay değil. Gelişen patlamaların kimleri nereye kadar götüreceği aşikâr değil lakin âlâ yere gidilmiyor” değerlendirmesini yaptı.
““Katiyen taraflardan birine entegre olmamalıyız fakat gereken önlemler alınmalıdır”
“Türk dış siyasetinin son derece temkinli olması gerekir” diye uyaran Prof. Dr. Ortaylı, “Katiyen taraflardan birine entegre olmamalıyız ancak her anda ateşe düşmemek için gereken önlemler alınmalıdır. Bunun için güneydeki topraklar, Doğu Akdeniz’de hâkimiyetimiz, Rusya ve İran’ın birlikte hareket etmesine karşı da önlem almalıyız. Halep üzere kıymetli bir bölgeyi Türkiye’nin denetim altında tutması gerekiyor. Bunun dışında Şam’da namaz kılmak üzere parlak fikirlerden (!) vazgeçmek gerekir, düşünmemek bile gerekir” görüşünü tabir etti.
“Türkiye taraftarı bir çekince içinde”
Prof. Dr. Ortaylı, şunları kaydetti:
“Ortadoğu içinden çıkılmaz bir cehennemdir ve maalesef kazan yanımızda kaynıyor, önlem almalıyız. Bu hengamenin içinde Lübnan’ın Trablusşam vilayeti ne güneyinde ne kuzeyindeki etnik kümeleriyle kaynaşması olmayan Türkiye taraftarı bir çekince içindedir. Arap Yarımadası’nın güneyindeki Yemen’in ise her şeye karşın ne Arap dünyası ne de Yahudilik ile ilgisi yok ancak artık onu da iç savaşını mahrumiyet içinde yaşadığı için iç savaşa giren ülkenin bir kısmıyla kaynaştırmaya çalışıyorlar. Bu kadar uzakta savaşçı bir siyaset güden hiçbir Ortadoğu devletinin aslında akıllı bir siyaset gütmediği ve var olma bahtını zayıflattığı çok açıktır. Yemen imparatorlukları yutar; bu çok açıktır.”
Yazının tamamını okumak için .
|
Orta Doğu kaynıyor, bölgesel savaş riski artıyor; neler yaşandı? Orta Doğu’da bölgesel savaş kaygılarını artıran tansiyonlu ve çatışmalı bir süreç yaşanıyor. İsrail’in Hizbullah’ın binlerce bağlantı aygıtını patlatmasıyla başlayan süreç, İsrail’in Lübnan’ın güneyine başlattığı kara harekâtı ve İran’ın Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın öldürülmesinin akabinde balistik füzelerle yaptığı misilleme atağıyla giderek ısınıyor. İsrail, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de sürdürdüğü savaşın maksatları ortasına Lübnan’ın güneyi, İsrail’in kuzeyinde “yerlerinden edilmiş” vatandaşlarının bölgeye geri dönmesini de ekledi ve Hizbullah’tan Litani Irmağı’nın gerisine çekilmesini istiyor. ABD’nin tansiyonu tırmandırmama ikazları, Katar ve Mısır ile birlikte yürüttüğü ateşkes gayretlerinin ortasında Lübnan’da Hizbullah’a yönelik arka arda iki büyük hücum düzenlemişti. İsrail, Hizbullah’a ilişkin binlerce bağlantı aygıtını iki gün üst üste eş vakitli hücumlarla patlattı. TIKLAYIN | Lübnan’da Hizbullah militanlarının davet aygıtları eş vakitli olarak patlatıldı; 8 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 800 kişi yaralandı TIKLAYIN | Lübnan’da davet aygıtlarının akabinde telsizler de patlatıldı: En az 20 meyyit, 450 yaralı; İsrail Savunma Bakanı’ndan “savaşta yeni aşama” açıklaması TIKLAYIN | Patlamaları ne tetikledi: Hizbullah’ın, İsrail takibinden sıyrılmak için kullandığı davet aygıtları binlerce insanı nasıl yaraladı? FÜSUN SARP NEBİL YAZDI | Lübnan’da Hizbullah’ın davet aygıtları nasıl patlatıldı? Hizbullah’ın kalesine büyük taarruzlar; Hasan Nasrallah öldürüldü Gerilimi güzelce tırmandıran olay Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın, Hizbullah’ın denetimindeki Dahiye’de hava atağıyla öldürülmesi oldu. Evvel İsrail ordusu, 21 Eylül’de “hedefli bir saldırı” gerçekleştirerek Beyrut’un Dahiye bölgesinde bir apartmana hava saldırısı düzenledi. İsrail Savunma Kuvvetleri Sözcüsü Daniel Hagari, akında, Operasyonlar Kumandanı İbrahim Akil ile birlikte Rıdvan ünitesinin üst seviye kumandanları ve komuta zincirlerinin öldürüldüğünü açıkladı. Hizbullah da yaptığı açıklamayla, üst seviye kumandanı Akil’in öldüğünü doğruladı. TIKLAYIN | İsrail’in Lübnan’daki “hedefli” hava taarruzunda meyyit sayısı 14’e çıktı, birçok bayan ve çocuk | Hizbullah, üst seviye kumandanı Akil’in öldüğünü doğruladı Ardından 27 Eylül’de tekrar tıpkı bölgedeki 6 apartmana yapılan hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah öldürüldü. Taarruz, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyeti’ndeki konuşmasının çabucak akabinde gerçekleştirildi ve Netanyahu’nun BM binasında taarruz buyruğunu verirken çekilmiş bir fotoğrafı yayımlandı. Atakta her biri birer ton olmak üzere yaklaşık 85 sığınak delici bombanın kullanıldığı bildirildi.
TIKLAYIN | Hizbullah önderi Hasan Nasrallah, Beyrut’taki İsrail taarruzunda öldürüldü TIKLAYIN | İsrail Başbakanı Netanyahu’nun BM konuşmasının tam metni: Suudi Arabistan ile olağanlaşma vurgusu yaptı, BM’ye “antisemitik safra bataklığı” dedi ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, “Önümüzdeki günlerde tüm tarafların yapacağı tercihler bu bölgenin hangi yolda ilerleyeceğini belirleyecek” açıklamasında bulundu.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, 30 Eylül’de Hizbullah’a karşı savaşın bir sonraki basamağının çok yakında başlayacağını duyurdu. Gallant, “Kuzey hududundaki 188. Tugay savaşçılarıyla birlikte kuvvetler, Hizbullah’ı kuvvetle vurmaya hazır. Emelimiz belirli; kuzeyde yaşayanları konutlarına döndürmek için elimizden gelen tüm imkanları kullanacağız” dedi. TIKLAYIN | İsrail Savunma Bakanı Gallant: Hizbullah’a karşı savaşın yeni etabı çok yakında başlayacak İsrail’den Lübnan’ın güneyine kara harekâtı İsrail ordusu, 30 Eylül’de Lübnan’a kara harekâtının başladığı resmi açıklamayla duyuruldu. “Sınırlı, bölgesel ve hedefli” diye olduğu belirtilen harekâtın isminin “Kuzey Okları” olduğu açıklandı. İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari de yaptığı yazılı açıklamada, İsrail ordusunun, Lübnan’ın güneyinde Hizbullah’ın altyapısına yönelik hudutlu ve ağır kara taarruzlarına başladığını belirtti. TIKLAYIN | İsrail ordusu kara harekâtı başlattı, Güney Lübnan’a ağır topçu ateşi açıldı, Lübnan ordusu sondan 5 kilometre çekildi! İran’dan misilleme saldırısı İran, İsrail’in Hizbullah’a karşı yürüttüğü operasyona misilleme olarak İsrail’e bir balistik füze saldırısı başlattı. İsrail ordu radyosu, İran’dan İsrail’e yaklaşık 200 füze fırlatıldığını bildirdi. İran İhtilal Muhafızları, atağın Hamas Siyasi Ofis lideri İsmail Haniye, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve Nasrallah’ın da öldürüldüğü akında öldürülen İhtilal Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü bünyesinde misyon yapan Tuğgeneral Abbas Nilfuruşan’ın öldürülmesine misilleme olduğunu açıkladı. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Daniel Hagari, saldırının “sonuçları olacağını” söyledi. Hagari tarafından yapılan açıklamada, İsrail ordusunun İran saldırısına karşı “savunma ve misilleme yapmaya büsbütün hazır” olduğu belirtilerek, bunun “zamanında” yapılacağı vurgulandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahuda İran’ın füze atağıyla “hata yaptığını ve bunun bedelini ödeyeceğini” savundu. İran ise İsrail’e yönelik füze saldırısının “BM Kuralı’nın 51. unsuruna nazaran yasal müdafaa hakkı uyarınca” gerçekleştirildiğini belirtti. TIKLAYIN | İran’dan İsrail’e misilleme saldırısı: Yaklaşık 200 füze fırlatıldı; ABD’den İsrail savunmasına takviye, Netanyahu’dan “Bedel ödeyecek” açıklaması TIKLAYIN | Dünya basını, İran’ın İsrail’e misilleme saldırısını nasıl gördü? |
