Açıklanan bilgilerden alınan sinyallerin ABD iktisadının gücünü koruduğuna işaret etmesi ve bunun da “yumuşak iniş” beklentilerini öne çıkarmasına rağmen teknoloji şirketlerinin paylarında görülen düşüşler fiyatlamaları zorlaştırdı.
Makroekonomik datalara nazaran, ABD’de ferdî tüketim harcamaları, temmuzda aylık yüzde 0,5 ile beklentilere paralel artış kaydetti.
Kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi de temmuzda aylık yüzde 0,2 ve yıllık bazda yüzde 2,5 arttı. Bu periyotta aylık bazda beklentiler dahilinde artan endeksin yıllık bazda yüzde 2,6 yükseleceği öngörülüyordu. Endeks, haziranda aylık yüzde 0,1, yıllık yüzde 2,5 yükselmişti.
Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı, besin ve güç kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksi de temmuzda aylık bazda yüzde 0,2, yıllık bazda yüzde 2,6 arttı.
Endeksteki aylık değişim piyasa beklentisine paralel gerçekleşirken, artışın yıllık bazda yüzde 2,7 olacağı varsayım ediliyordu. Çekirdek şahsî tüketim harcamaları fiyat endeksi, haziranda da aylık yüzde 0,2 ve yıllık yüzde 2,6 artmıştı.
Ülkede, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla bu yılın ikinci çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 3 arttı. Kelam konusu devirde büyüme verisinde üst istikametli revizyona gidilirken, geçen ay yayımlanan öncü datalarda, ülke iktisadının ikinci çeyrekte yüzde 2,8 büyüdüğü öngörülmüştü.
Yılın ikinci çeyreğinde şahsî tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış yüzde 2,5 olarak kayıtlara geçti. Çekirdek ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış da yüzde 2,8 oldu.
Ülkede, birinci defa işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı da 24 Ağustos ile biten haftada 2 bin kişi azalışla 231 bine inerken, piyasa beklentilerinin hafif altında gerçekleşti.
ABD’de açıklanan makroekonomik bilgiler, resesyona girmeden ülkede enflasyonun denetim altına alınabileceğine işaret etti.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda bankanın yıl sonuna kadar 100 baz puanlık faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılırken, 50 baz puanlık faiz indiriminin kasım ya da aralıktaki toplantılarda yapılabileceği öngörülüyor.
Analistler, gelecek hafta açıklanacak dataların akabinde kelam konusu fiyatlamaların değişebileceğini kaydederek, makroekonomik datalardan alınacak sinyallerin yatırımcıların odağında kalmaya devam ettiğini belirtti.
Gelecek hafta istihdam raporundaki dataların yatırımcıların odağında olacağını aktaran analistler, bilhassa tarım dışı istihdam verisinden alınacak sinyallerin Fed’in gelecek devir siyasetlerine ait ipucu verebileceğini söyledi.
Fed yetkilileri de mevzuya ait kelamla yönlendirmelerine devam ederken, Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, şirketlerin “düşük işe alım, düşük işten çıkarma” yaklaşımında olduğunu belirterek, bunun devam etmesinin mümkün görünmediğini söz etti.
Fiyat baskılarının hafiflemesinin, malların ötesinde iktisadın geri kalanında da görüldüğünü söyleyen Barkin, enflasyonun yine hızlanmasıyla ilgili tasanın azaldığını kaydetti.
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de faiz indirimlerinin büyüklüğünü bilmek için şimdi erken olduğunu belirterek, iktisadın beklendiği üzere gelişmesi durumunda politikayı olağan süratte ayarlamanın makul olacağını anlattı.
Ekonominin iddia edilenden daha fazla zayıflaması halinde daha agresif olmak gerekebileceğini lisana getiren Daly, iş gücü piyasasının daha fazla zayıflamasını istemediğini söyledi.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic faiz indirimleri konusunda harekete geçme vakti geldiğini fakat emin olmak istediğini vurguladı.
Bu gelişmelerle, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi geçen hafta 11 baz puan artarak yüzde 3,91’e çıkarken, dolar endeksi haftayı yüzde 1 yükselişle 101,7 düzeyinden tamamladı.
Altının ons fiyatı, yüzde 0,4 azalışla 2 bin 503,4 dolara geriledi.
Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 1,7 yükselişle 76,9 dolardan haftayı tamamladı.
NEW YORK BORSASI KARIŞIK SEYRETTİ
New York borsası, teknoloji şirketlerindeki satış baskısının tesiriyle geçen hafta karışık seyretti.
Kaliforniya merkezli çip üreticisi Nvidia’nın geliri, 28 Temmuz’da sona eren 3 aylık devirde 30 milyar dolarla piyasa beklentilerini aşarken, rekor düzeye ulaştı.
Şirketin net karı da kelam konusu çeyrekte yıllık yüzde 168 artarak 16,6 milyar dolara yükselirken, geçen yılın tıpkı periyodunda 25 sent olan pay başına karı bu devirde 67 sente çıktı.
Bu gelişmelerle Nvidia’nın payları geçen hafta yüzde 7,7 bedel kaybetti.
Analistler, Nvidia’nın en gelişmiş çipi olan Blackwell çiplerinin üretimindeki gecikme ihtimalinin açıklanan olumlu finansal sonuçlara rağmen şirket üzerinde satış baskısına neden olduğunu kaydetti.
Diğer çip şirketlerinden Broadcom’un payları yüzde 2,1, Micron’un payları yüzde 6,4 geriledi.
ABD’li teknoloji devlerinden Meta’nın payları yüzde 1,27, Tesla’nın payları de yaklaşık yüzde 2,82 kıymet kaybetti.
Bu gelişmelerle, Nasdaq endeksi yüzde 0,92 azalış kaydederken, Dow Jones endeksi yüzde 0,94, S&P 500 endeksi yüzde 0,23 yükseldi.
Ağustos ayını Dow Jones endeksi yüzde 1,8, S&P 500 endeksi yüzde 2,3 ve Nasdaq için yüzde 0,7 karla tamamladı. Geçen ayki resesyon kaygılarına rağmen, Fed yetkililerinden gelen “güvercin” iletiler, açıklanan makroekonomik dataların iktisadın gücünü koruduğuna işaret etmesi ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın Jackson Hole İktisat Siyaseti Sempozyumu’nda faiz indirimlerine yeşil ışık yakması geçen ay New York borsasını olumlu etkiledi.
Gelecek hafta salı imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ISM imalat sanayi PMI, inşaat harcamaları, çarşamba dış ticaret istikrarı, fabrika siparişleri, güçlü mal siparişleri, perşembe ADP istihdam raporu, haftalık işsizlik maaşı müracaatları, hizmet kesimi PMI, ISM hizmet kesimi PMI, cuma tarım dışı istihdam takip edilecek.
AVRUPA BORSALARI MÜSPET SEYRETTİ
Avrupa borsalarında geçen hafta açıklanan makroekonomik dataların enflasyonist baskıların azaldığını ortaya koyması ve bunun da Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz indirimi için elini güçlendirmesiyle olumlu bir seyir izlendi.
Almanya iktisadı yılın ikinci çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 0,1 daraldı, yıllık bazda değişim göstermedi.
Ülkede, ağustos ayına ait TÜFE aylık yüzde 0,1 azaldı, yıllık yüzde 1,9 arttı. Ülkede, TÜFE temmuzda aylık yüzde 0,3, yıllık yüzde 2,3 artmıştı. Almanya’da temmuz ayında 95,3 düzeyinde yer alan İktisat Araştırma Enstitüsü (Ifo) tarafından açıklanan İstihdam Barometresi ağustos ayında 94,8 puana gerilerken, anket sonuçlarına ait yapılan açıklamada, Almanya’daki şirketlerin işçi planlamalarında daha temkinli davrandığı belirtildi.
Avro Bölgesinde ise enflasyon aylık yüzde 0,2 olurken, yıllık yüzde 2,2 ile 3 yılın en düşük düzeyine geriledi.
Avro Bölgesinde yıllık bazda haziranda yüzde 0,7 büyüyen şirket kredileri, geçen ay yüzde 0,6 artış kaydetti, tüketici kredileri de 2023’ün birebir periyoduna nazaran yüzde 0,5 yükseldi. Analistler, bölgede açıklanan dataların ekonomik aktiviteye ait tasaları beslemeye devam ettiğini belirtti.
Bölgede, enflasyonist baskıların azalması faiz indirimi için ECB’ye uygun bir ortam sundu.
Fed’in eylülden itibaren faiz indirimlerine yeşil ışık yakmasının akabinde ECB’nin sene sonuna kadar en az iki faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılırken, toplamda üç faiz indirimi ihtimali de masada duruyor.
Bu gelişmelerle, avro/dolar paritesi, haftayı yüzde 1,3 azalışla 1,1049’dan tamamladı.
İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,59, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,71, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,14, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,47 paha kazandı.
Ağustos ayını İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,10, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,32, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,80, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 2,15 çıkarla tamamladı.
Gelecek hafta pazartesi Avro Bölgesinde imalat sanayi PMI, çarşamba Avro Bölgesinde ve Almanya’da hizmet dalı PMI, Avro Bölgesinde Üretici Fiyat Endeksi, cuma Avro Bölgesinde büyüme izlenecek.
ASYA BORSALARI KARIŞIK SEYRETTİ
ABD’deki teknoloji paylarında görülen satış baskısının Asya piyasalarında da tesirli olduğu görülürken, bölge genelinde geçen hafta karışık bir seyir öne çıktı.
Çin iktisadına yönelik telaşlar ve Japonya’da faiz artırımlarının devam edeceği istikametindeki iddialar bölge genelinde risk algısını beslemeyi sürdürüyor.
Çin Merkez Bankası (PBoC), temmuzdaki 20 baz puanlık indirim akabinde bu ay siyaset faizini sabit tuttu.
Banka, Orta Vadeli Kredi Aracı (MLF) ile piyasaya yüzde 2,3 faizle 300 milyar yuan (42,2 milyar dolar) nakit aktardı. Lakin daha evvel verilen 401 milyar yuan (56,3 milyar dolar) kredinin vadesi 15 Ağustos’ta dolduğundan bankacılık sisteminden 101 milyar yuan (14,1 milyar dolar) net nakit çıkışı oldu. PBoC, temmuz ayında siyaset faizini yüzde 2,5’ten yüzde 2,3’e çekmişti.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Lider Yardımcısı Ryozo Himino, yaptığı açıklamada, bankanın finansal piyasalardaki gelişmeleri yakından izleyeceğini vurgulayarak, iktisat ve fiyatların beklendiği üzere büyümeye devam etmesi halinde para siyasetinin sıkılaştırılmasına devam edileceğini söyledi.
Ayrıca Japonya’da bölgede tesirli olan Şanşan Tayfunu nedeniyle Toyota Motor şirketi, ülke çapındaki fabrikalarında faaliyetlerine orta verme kararı aldı.
Bölgede açıklanan bilgilere Japonya’da ağustos tüketici itimat endeksi 36,7 ile beklentilerin altında gerçekleşti.
Japonya’da, ağustos ayına ait Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 2,6 artarak, çekirdek Tokyo TÜFE de yüzde 2,4 artışla beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Ülkede, sanayi üretimi aylık yüzde 2,8, yıllık yüzde 2 artarak beklentilerin altında gerçekleşti. Japonya’da ayrıyeten perakende satışlar da aylık yüzde 0,2, yıllık yüzde 2,6 artışla beklentileri karşılayamadı.
Analistler, ülkede açıklanan Tokyo TÜFE verisinin piyasalarda BoJ’un ileriki aylarda da fazla faiz artırımı yapacağı istikametindeki beklentileri canlı tuttuğunu söyledi.
Kurumsal tarafta dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi BYD’nin net karı yılın ikinci çeyreğinde agresif fiyatlandırma politikasına karşın yıllık yüzde 32,8 artışla 9,1 milyar yuana (1,27 milyar dolar) ulaştı.
Öte yandan dolar/yen paritesi haftayı yüzde 1,5 artışla 146,2’den tamamladı.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,74, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,14 kıymet kazanırken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,43, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1 kıymet kaybetti.
Ağustos ayını Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,16, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 3,29, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 3,47 kayıpla, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 3,72 karla tamamladı.
Gelecek hafta pazartesi Çin’de imalat sanayi PMI, çarşamba Çin’de hizmet kesimi PMI takip edilecek.
YURT İÇİNDE GÖZLER BÜYÜME VE ENFLASYON BİLGİLERİNE ÇEVRİLDİ
Yurt içinde, geçen hafta yükseliş eğilimi öne çıkarken, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 1,71 paha kazanarak, 9.833,22 puandan tamamladı.
Dolar/TL, haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,3 üstünde 34,0817’den tamamladı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında toplanan Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısının akabinde yapılan açıklamada, uygulanan Orta Vadeli Program’ın (OVP) olumlu sonuçlarının pek çok alanda alınmaya başlandığı, bu kapsamda, haziran ayında başlayan dezenflasyon sürecinin devam ettiği tabir edildi.
Öte yandan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), mali transfer düzeneğini desteklemek emeliyle zarurî karşılık uygulamasında değişikliğe gitti. Buna nazaran, Gerçek kişi TL mevduat hissesi yüzde 45 ila yüzde 50 ortasında bulunan bankalar için aylık artış gayesi 0,8 puana yükseltilirken, gerçek kişi TL mevduat hissesi yüzde 60’ı geçen bankalar için aylık artış maksadı kaldırılarak yüzde 60’ın üzerinde kalınması şartı getirildi
Kur Muhafazalı Mevduat’ın (KKM) TL’ye geçişine ve yenilenmesine ait toplam maksat hesaplamasına hükmî kişi KKM dahil edilirken, TL mevduat için tesis edilmesi gereken zarurî karşılık fiyatına TL’ye geçiş oranı düzeyine nazaran uygulanan faiz oranı üst hududu, siyaset faiz oranının yüzde 84’üne yükseltildi.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.850 ve 10.000 düzeylerinin direnç, 9.650 ve 9.500 puanın takviye pozisyonunda olduğunu söz etti.
Gelecek hafta pazartesi büyüme ve imalat sanayi PMI, salı enflasyon, çarşamba gerçek efektif döviz kuru, cuma hazine nakit istikrarı, milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’in beklenen Türkiye değerlendirmesi takip edilecek.
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, Gayrisafi Yurt içi Hasıla’nın (GSYH) bu yılın 2. çeyreğinde yıllık bazda yüzde 3 arttığını iddia ediyor.
Ekonomistlerin 2024 yılının tamamına ait büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 3,24 oldu. Kelam konusu beklentiye ait kestirimler en düşük yüzde 3, en yüksek yüzde 3,50 olarak kayıtlara geçti.
Ağustos ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,64 arttığını iddia eden ekonomistlerin ağustos ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına nazaran, bir evvelki ay yüzde 61,78 olan yıllık enflasyonun yüzde 52,20’ye ineceği öngörülüyor.
Öte yandan, ekonomistlerin 2024 sonu enflasyon beklentisi ağustosta yüzde 42,84 oldu.